W nowoczesnych silnikach spalinowych monitorowanie temperatury spalin jest konieczne do odpowiedniego zarządzania oraz diagnostyki systemu oczyszczania spalin, a także zabezpieczenia konkretnych elementów szczególnie wrażliwych na przeciążenia termiczne. Ponadto coraz bardziej rygorystyczne przepisy odnośnie emisji spalin do atmosfery sprawiają, że taki czujnik to już nie motoryzacyjna ekstrawagancja, lecz konieczny element każdego współczesnego auta.

EGT do benzyniaków i diesli

Czujnik temperatury spalin (EGT), jak sama nazwa wskazuje, jest odpowiedzialny za mierzenie temperatury spalin. Uzyskane informacje trafiają do jednostki sterującej silnika lub ECU, w celu odpowiedniego sterowania pracą jednostki napędowej oraz efektywnego zmniejszenia emisji spalin do atmosfery. Czujnik EGT znajduje się najczęściej przed katalizatorem utleniającym (DOC) i/lub przed filtrem cząstek stałych (DPF). Dzięki precyzyjnemu monitorowaniu temperatury spalin, wielkość wtrysku paliwa oraz ilość cząstek stałych w filtrze DPF może zostać dokładnie oszacowane, a przez to cały proces spalania jest o wiele efektywniejszy i bezpieczniejszy dla środowiska naturalnego. Zmniejsza się zużycie paliwa wykorzystywanego w procesie regeneracji filtra DPF, temperatura katalizatora jest w pełni kontrolowana, a emitowane do atmosfery spaliny są o wiele czystsze. Czujnik temperatury spalin EGT jest obecnie stosowany zarówno w samochodach z silnikami benzynowymi, jak i wysokoprężnymi.

Jednostki benzynowe

W silnikach benzynowych czujnik EGT przede wszystkim zabezpiecza poszczególne elementy przed przegrzaniem. Chodzi tu głównie o turbosprężarkę oraz katalizator. W przypadku, gdy sensor EGT zasygnalizuje nadmierny wzrost temperatury tych podzespołów, wówczas jednostka sterująca silnika podejmie odpowiednie kroki, aby ją obniżyć poprzez np. zmniejszenie ciśnienia doładowania czy też zwiększenie ilości wtryskiwanego paliwa w celu schłodzenia katalizatora.

Jednostki wysokoprężne

W silnikach Diesla czujnik EGT pełni również rolę kontrolera temperatury filtra cząstek stałych, jednak główny nacisk w takich jednostkach jest kładziony nie tylko na ochronę przed przegrzaniem, ale również na to, czy osiągnięta została temperatura niezbędna do samooczyszczenia (regeneracji) filtra cząstek stałych (DPF).

NTC i PTC

Obecnie dostępne są dwa rodzaje czujników temperatury spalin. Pierwszy z nich to sensor wykrywający dodatni współczynnik temperaturowy (PTC), drugi natomiast sygnalizuje ujemny współczynnik temperaturowy (NTC). To, co różni oba elementy od siebie, to sposób pomiaru temperatury. Czujnik NTC dysponuje wysoką rezystancją w niskich temperaturach oraz niską rezystancję w wysokich temperaturach (odporność NTC maleje wraz ze wzrostem temperatury). Z kolei czujnik PTC, oparty głównie na półprzewodnikach (polikrystalicznej ceramice, jak np. Tytanian baru) zazwyczaj posiada rezystancję rosnącą wraz z temperaturą.

Czujnik temperatury spalin psuje się od…temperatury!

Czujnik temperatury spalin nie jest elementem niezawodnym. Najczęstszą przyczyną uszkodzenia tego czujnika jest, paradoksalnie, zbyt wysoka temperatura, dochodząca w niektórych przypadkach do ponad 900 stopni Celsjusza. Również zbyt silne wibracje mogą poluzować połączenia wewnętrzne czujnika, a wszelkiego rodzaju zanieczyszczenia wpłyną na charakterystykę reakcji czujnika, powodując niedokładne odczyty temperatury. Wadliwy czujnik EGT ma zazwyczaj negatywny wpływ na układ oczyszczania spalin samochodu, powodując m.in.:

  • wydłużenie procesu regeneracji filtra DPF, co wiąże się z większym zużyciem paliwa,
  • niepotrzebną regenerację filtra DPF,
  • nieprawidłowe działanie układu EGR,
  • wzrost temperatury spalin,
  • awarie poszczególnych elementów układu wydechowego oraz newralgicznych części jednostki napędowej.

Problemy z czujnikiem EGT mogą doprowadzić do zapalenia się kontrolki informującej o uszkodzeniu silnika. Kod takiej usterki jest przechowywany w ECU jednostki napędowej i można go sprawdzić skanerem diagnostycznym. W sytuacji, gdy okaże się, że czujnik EGT jest uszkodzony, należy wymienić go jak najszybciej na nowy, korzystając z produktów pochodzących wyłącznie od renomowanych producentów tego typu asortymentu.

Typowe kody błędów czujnika temperatury spalin

P0544: Czujnik temperatury spalin, rząd 1, czujnik 1 - awaria obwodu

P0546: Czujnik temperatury spalin, rząd 1, czujnik 1 - wysoki sygnał wejściowy

P2033: Temperatura spalin, bank 1, czujnik 2 - obwód wysoki

P247A: Czujnik 1 temperatury spalin, rząd 1, czujnik 3 - poza zakresem

P0549: Czujnik temperatury spalin, rząd 2, czujnik 1 - obwód wysoki

P2031: Temperatura spalin, bank 1, czujnik 2 - awaria obwodu