Homologacja części układu hamulcowego ECE R90. Czym jest i dlaczego warto zwrócić uwagę na tę normę?
4 minuty czytania
Który układ w pierwszej kolejności decyduje o bezpieczeństwie na drodze? Hamulce! A który element tego układu pełni szczególnie ważną rolę podczas hamowaniu? Klocki i tarcze hamulcowe! Nic więc dziwnego, że to właśnie te elementy podlegają odpowiedniej homologacji – homologacji ECE R90.
Światowa branża motoryzacyjna od lat zmaga się z problemem pogodzenia wolności użytkowników – zapewnienia im określonej dowolności przy wyborze konkretnych rozwiązań – i ustalenia pewnych minimalnych wymagań, jakie poszczególne rozwiązania (także i części zamienne) muszą spełniać, aby nasze drogi nie zamieniły się w niebezpieczne złomowiska. Wymagania te występują najczęściej pod szyldem homologacji, czyli dopuszczenia do użytku. Homologacje nie dotyczą wszystkich części i podzespołów. Spora ilość produktów dostępnych na rynku wtórnym żadnej homologacji nie posiada i w ogóle jej nie potrzebuje. Są jednak i takie części, które szczególnie mocno wpływają na bezpieczeństwo uczestników ruchu drogowego i w przypadku których homologacja jest sprawą naprawdę ważą. Jednymi z takich części są m. in. podstawowe elementy układu hamulcowego, dla których jakiś czas temu stworzono specjalną homologację ECE R90. Co na jej temat warto wiedzieć?
Różnice w homologacji pomiędzy oryginalnymi częściami układu hamulcowego, a klockami i tarczami hamulcowymi przeznaczonymi na rynek wtórny
Branża motoryzacyjna składa się niejako z dwóch zasadniczych części – z producentów samochodów oraz z producentów części do tych samochodów. Producenci samochodów za cel stawiają sobie stworzenie pojazdu, który w momencie zjechania z linii produkcyjnej będzie spełniał jak najwięcej wymagań, jakie przed autem z danego segmentu można postawić. Musi być autem w pełni sprawnym i całkowicie bezpiecznym. A żeby takim był, musi zostać zmontowany z udziałem części o konkretnych, często naprawdę mocno wyśrubowanych wymaganiach. Szczególną wagę przykłada się tu do elementów kluczowych układów samochodowych, takich jak właśnie układ hamulcowy. Nic więc dziwnego, że klocki i tarcze hamulcowe przeznaczone na tzw. pierwszy montaż to absolutny top w swojej kategorii, a czasem i niedościgniony wzorzec. Jednak to, co z tym samym autem stanie się już w kolejnych latach jego eksploatacji, samego producenta niewiele już obchodzi. Tu bowiem na scenę wkraczają producenci części zamiennych.
Części zamienne trafiające na rynek wtórny początkowo w ogóle nie były homologowane. Homologacja nie dotyczyła również tych części o szczególnym znaczeniu dla naszego bezpieczeństwa, a więc klocków i tarcz hamulcowych. Pewność, co do ich sprawności, można było mieć wyłącznie w przypadki klocków i tarcz w wersji OES. Ale to już jest przeszłość. Dziś homologacja ECE R90 to dla klocków i tarcz hamulcowych standard potwierdzający ich jakość oraz bezpieczeństwo.
Czym jest homologacja ECE R90? Które części do jakich pojazdów obejmuje? W jakich krajach jest to homologacja obowiązkowa?
Homologacja ECE R90 to standard dla podstawowych, eksploatacyjnych części układu hamulcowego, a więc klocków oraz tarcz hamulcowych. Homologacja ta:
- dotyczy wyłącznie części przeznaczonych na rynek wtórny (aftermarket) – nie znajdziecie klocków i tarcz hamulcowych pierwszomontażowych z homologacją ECE R90;
- nie wpływa na produkcję tarcz i klocków hamulcowych OES – ich producenci mają swoje własne wytyczne i własne homologacje;
- jest obowiązkowa dla producentów, którzy chcą oferować swoje tarcze i klocki hamulcowe na terenie tzw. starej Unii oraz wielu innych państw Europy.
A w jakich dokładnie krajach homologacje ECE R90 jest obowiązkiem dla części zamiennych układu hamulcowego. Do sprzedaży nie powinny być dopuszczone nie posiadające jej tarcze i klocki hamulcowe w całej Europie Zachodniej (stara Unia) oraz w: Czechach, Chorwacji, Słowenii, Słowacji, Rosji, Ukrainie, Łotwie, Estonii, Turcji, Rumunii czy na Węgrzech. Co ciekawe, homologacja ECE R90 ważna jest również poza oboma oceanami, a więc w USA, Japonii czy Australii.
A części zamienne do jakich pojazdów wymagają homologacji ECE R90? Zgodnie z zapisami, norma ECE R90 dotyczy wszystkich pojazdów zarejestrowanych po 1 stycznia 1999 roku, klasy M1, M2 i M3, czyli aut osobowych, samochodów dostawczych oraz autobusów do 3,5 tony.
Czego dotyczą badania nad przyznaniem homologacji ECE R90 klockom hamulcowym? Gdzie szukać informacji, że dany klocek taką homologację posiada?
Norma ECE R90 obejmuje zarówno klocki hamulcowe, tarcze hamulcowe, jak i bębny hamulcowe. Każde z tych części przechodzą nieco inne testy potwierdzające ich sprawność i bezpieczeństwo. W przypadku samych klocków hamulcowych, które zostały objęte normą ECE R90 w pierwszej kolejności, testy, jakie każdy z homologowanych modeli musi przejść, przedstawiają się następująco:
- mierzenie czułości ciśnieniowej,
- badanie czułości prędkościowej,
- określanie poziomu tzw. fadingu lekkiego (zjawiska zaniku siły hamowania mającego przyczynę w rozgrzewających się hamulcach i powstawaniu poduszki gazowej pomiędzy tarczą hamulcową a klockiem).
Norma ECE R90 jest normą określającą pewne minimalne wartości, jakie muszą spełniać elementy układu hamulcowego. Nie jest normą tak wyśrubowaną, jak w przypadku części OES, a i samo badanie trwa wielokrotnie krócej. Stanowi jednak dostateczną gwarancję, że tarcza hamulcowa spełni swoje zadanie, a klocek nie rozpadnie się na skutek niesprzyjających warunków.
Informacji o tym, czy dany klocek, tarcza czy bęben hamulcowy spełnia normę ECE R90, szukajcie na opakowaniu lub na samym produkcie.
JAREK N.