Sterownik ABS, czyli prawdziwy mózg najstarszego samochodowego układu bezpieczeństwa. Czym jest, jak działa?
Sądząc po tym, jak układ ABS przedstawiają niektórzy eksperci lub domorośli specjaliści od motoryzacji, można by dojść do wniosku, iż składa się o wyłącznie z pompy hydraulicznej oraz czujników prędkości obrotowej koła. W rzeczywistości układ ten jest znacznie bardziej rozbudowany, a jego pracę nadzoruje sterownik ABS – część, która nie bez powodu nazywana jest mózgiem całego układu.
Jaką rolę w układzie ABS pełni jego sterownik?
Niektórym z Was może wydać się to wprost niewiarygodne, ale sterownik układu ABS, czyli ten element, który zarządza całą jego pracą, jest też jedną z najmłodszych części, jakie ostatecznie weszły w jego skład. Bo też i sam układ ABS to jeden z najstarszych układów bezpieczeństwa, jakie zna światowa motoryzacja. Pierwsze pomysły na jego wykorzystanie to rok aż 1929, choć przyznać, należy, iż wówczas było to rozwiązanie stosowane wyłącznie w samolotach (blokowanie kół przy lądowaniu bardzo szybko okazało się w ich przypadku niezwykle niebezpiecznym zjawiskiem). Sam sterownik mógł pojawić się dopiero dzięki wielkiej rewolucji informatycznej, która rozpoczęła się na dobre w drugiej połowie lat 80. ubiegłego wieku.
Od czasu tej rewolucji i wprowadzenia układu ABS na stałe do samochodów produkowanych seryjnie, każda kolejna generacja tego systemu zbudowana jest bardzo podobnie i różni się jedynie stopniem zaawansowania technologicznego poszczególnych elementów. W ogólnym zarysie składa się on z:
- sterownika ABS,
- czujników prędkości obrotowej kół,
- pompy ABS,
- rozdzielaczy hydraulicznych,
- bezpieczników,
- całego zestawu zaworów.
Rolą sterownika ABS jest zarządzanie całym układem, czyli odbieraniem informacji i rozsyłaniem komend do poszczególnych jego elementów. Sterownik ABS to całkiem spory układ scalony, pełniący funkcję komputera, choć sam połączony jest z właściwym komputerem pokładowych samochodu. Na czym dokładnie polega jego praca?
Jak działa sterownik ABS wraz z modulatorem?
Sterownik ABS odpowiada za zbieranie informacji dostarczanych przez każdy czujnik prędkości obrotowej kół, ich analizę oraz sterowanie na ich podstawie rozdzielaczami hydraulicznymi. W nowoczesnych układach ABS sterowniki są zintegrowane z modulatorami ABS, które to modulatory zarządzają ciśnieniem wytwarzanym przez pompę hamulcową. Ciśnienie to powstaje na skutek naciśnięcia kierowcy na pedał hamulca, następnie trafia do modulatora i przekazywane jest (rozdzielane) dalej na poszczególne koła samochodu w taki sposób, aby zapobiec zablokowaniu się kół podczas hamowania.
Nowoczesne sterowniki wraz z modulatorami są stosunkowo niewielkimi urządzeniami, choć ich rozmiary nadal pozostają znaczne. Ich masa całkowita to ok. 1 kg, przy czym kiedyś dochodziła ona aż do 4 kg. Sterownik ABS zintegrowany z modulatorem mieści się najczęściej w komorze silnika.
Dlaczego bez sprawnego sterownika ABS cały układ przestaje działać?
Sterownik ABS pełni funkcję zarządczą w całym tym układzie. Jego rola zaczyna się już w momencie pierwszego przekręcenia kluczyka w stacyjce. Wówczas to sterownik w jednej chwili przeprowadza analizę całego systemu i sprawdza, czy wszystko jest w należytym porządku. Zwykle trwa to zaledwie moment, ale czasem auto musi przejechać w tym celu kawałek drogi, by sterownik mógł należycie wszystko sprawdzić.
Jakakolwiek awaria sterownika oznacza awarię całego układu. Bez swojego mózgu ABS nie jest w stanie prawidłowo działać. Efektem awarii sterownika będą wszystkie zjawiska występujące przy wyłączonym ABS-ie, a także cały szereg objawów pojawiających się lub znikających w dowolnym momencie. Jeśli z jakiegoś powodu do takiej awarii dojdzie, jedynym ratunkiem jest wymiana sterownika na nowy. Nie jest to tani element, ale niezbędny, a w dobrych sklepach motoryzacyjnych, jak iParts.pl, można znaleźć go w naprawdę dobrej cenie.
A na koniec krótka uwaga dotycząca największego i najbardziej szkodliwego mitu dotyczącego układu ABS, mówiącego o tym, iż sprawny ABS nie skraca drogi hamowania. Otóż skraca, Drodzy Kierowcy, w niektórych przypadkach skraca ją nawet o połowę. O połowę! Dlatego dbajcie o swoje ABS-y, w tym i o sterowniki, bez których cały układ będzie jedynie zbiorem bezużytecznych części.
Tomek
Grzesiek
Przemek