Nieuniknionym efektem działania filtrów cząstek stałych, a więc DPF, GPF czy FAP, jest zbierający się w ich wnętrzu popiół oraz wszelkie zabrudzenia niesione przez wychodzące z silnika spaliny. W jaki sposób tak zabrudzone filtry można wyczyścić?

Filtr cząstek stałych to część umieszczona w układzie wydechowym tuż za silnikiem (a przynajmniej właśnie tam powinien się znajdować). Rolą popularnych DPF-ów, GPF-ów oraz FAP-ów (te ostatnie to mokre filtry cząstek stałych stosowane głównie w autach francuskich), jest zapobieganie wydobywaniu się wraz ze spalinami cząstek stałych sadzy powstającej podczas procesu spalania mieszanki paliwowo-powietrznej. Cząstki te, niesione przez spaliny, są przez filtr wyłapywane i gromadzone, a następnie – w trakcie specjalnego procesu – wypalane. Na skutek wypalania w filtrze zbiera się popiół oraz innego typu zabrudzenia zmniejszające z czasem nie tylko jego pojemność, ale i sprawność. Zbytnie nagromadzenie popiołu oznacza zapchanie filtra i konieczność przeprowadzenia jego wymiany lub regeneracji. Czy jednak problem z zanieczyszczeniami w filtrach DPF, GPF i FAP można rozwiązać w inny, prostszy i dużo tańszy sposób?

Jak powinno wyglądać czyszczenie filtrów DPF, GPF i FAP w opinii ich producentów?

Producenci samych filtrów przy współpracy z konstruktorami samochodów, w których filtry te są montowane, opracowali specjalną procedurę samooczyszczenia filtrów cząstek stałych. Jest to procedura wypalania (dla filtrów suchych DPF) oraz procedura rozkładania (dla filtrów mokrych FAP) zbierających się w nich cząstek sadzy. Obie te procedury wymagają osiągnięcia przez silnik odpowiednio wysokiej temperatury, a w przypadku filtrów mokrych dodatkowo użycia specjalnego płynu dotryśniętego do filtra. Problem w tym, że nie jest to faktyczne czyszczenie filtra, ale jedynie zamiana cząstek sadzy w popiół. Sam popiół oraz zabrudzenia powstające w czasie jego wypalania lub rozkładu nadal pozostają w filtrze. Jak można się ich pozbyć?

Wspominani producenci zakładają dwa możliwe rozwiązania w sytuacji, w której filtr cząstek stałych zostanie już zapchany przez odkładający się w nim popiół. Są to:

  • wymiana filtra na nowy – rozwiązanie idealne, ale niezwykle kosztowne, gdyż nowy filtr to wydatek od ok. 3 do 6 tys. złotych;
  • regeneracja filtra przeprowadzona przez autoryzowany serwis obsługi (mile widziana opcja) lub w najgorszym razie przez niezależny warsztat specjalizujący się w tego typu pracach – to rozwiązanie jest o wiele tańsze, gdyż koszt jego przeprowadzenia to z reguły nie więcej niż kilkaset złotych, ale też nie zawsze możliwe.

Jak widzicie, różnica w kosztach jest tutaj znaczna, jednak nadal należy taką operację wycenić jako jedną z droższych, zwłaszcza że jest to coś, czego zwyczajnie nie da się uniknąć. Z całą pewnością można ten moment jednak znacząco odsunąć w czasie, często na tyle daleko, że zwyczajnie przestaje mieć on znaczenie. W jaki sposób?

W jaki sposób chcieliby przeprowadzać czyszczenie filtrów cząstek stałych sami kierowcy?

Idealnym sposobem na problemy z filtrem stałym jest stosowanie się do odpowiedniej kultury jazdy, czyli takiej eksploatacji samochodu, która pozwoli całemu układowi oczyszczać się regularnie i w jak najpełniejszy sposób. Dzięki temu regeneracja czy wymiana filtra DPF, GPF lub FAP, może okazać się konieczna np. nie po 200 tys., ale po 400 tys. km lub więcej. Nie zawsze jednak stosowanie się do zasad takich jak:

  • częsta jazda w długich trasach i przy wyższych prędkościach,
  • stosowanie oleju przeznaczonego do aut z filtrami DPF lub FAP,
  • nieprzerywanie raz zainicjowanej procedury wypalania cząstek stałych zgromadzonych w filtrze,

będzie zwyczajnie możliwe. Z tej trójki zaleceń najłatwiej zastosować się do zasady mówiącej o używaniu oleju silnikowego niskopopopiołowego, z resztą bywa już różnie, zwłaszcza w przypadku kierowców poruszających się głównie po mieście.

Są jednak sposoby mające nie tylko opóźnić zapychanie się filtra DPF czy FAP, ale też pozwalające samodzielnie czyścić ten element układu. Co to za sposoby?

  1. Dodatki do oleju napędowego – są to środki w rodzaju popularnego STP Formula od marki Amtra lub DPF K2, których zadaniem jest wspomaganie procesu wypalania filtra cząstek stałych i opóźnianie momentu zapchania go przez powstający w ten sposób popiół.
  2. Standardowe środki do czyszczenia filtrów DPF i FAP – chodzi tu o preparaty takie jak doskonale znany polskim kierowcom DPF Cleaner od K2, DPF MA Professional marki Amtra czy środek do czyszczenia DPF marki BOLL. Środki te mają już pewne zdolności do faktycznego czyszczenia filtra z popiołu i różnych osadów.
  3. Profesjonalne preparaty do czyszczenia filtrów DPF – tu już należy sięgnąć do najwyższych sklepowych półek, po markę taką jak Liqui Moly oraz jej płyn do czyszczenia DPF aplikowany za pomocą specjalnego pistoletu do czyszczenia DPF-ów. Są to rozwiązania znacznie droższe, ale nadal wyraźnie tańsze niż wymiana zapchanego filtra, a poza tym pozwalające na wielokrotne użycie i wyczyszczenie filtra DPF, GPF czy FAP, nawet jeśli ten jest już poważnie zabrudzony.

Z perspektywy przeciętnego kierowcy najlepszym rozwiązaniem wydaje się być połączenie preparatów 1 rodzaju (dodatki do paliwa) ze środkami 2 rodzaju (podstawowe środki czyszczące). W ten sposób będziecie mogli zadbać o żywotność Waszego DPF-a i samodzielnie zająć się też jego czyszczeniem bez większych wydatków. Pamiętajcie jednak, że w takim przypadku kluczem jest duża częstotliwość i absolutna regularność w stosowaniu obu preparatów. W innym razie metoda ta nie będzie w żadne sposób skuteczna.