Dlaczego opony samochodowe hałasują? Co wywołuje ten charakterystyczny huk, pisk, szum oraz wycie podczas jazdy?

Od czego zależy dźwięk generowany przez toczące się opony? Skąd bierze się to charakterystyczne huczenie, wycie, szum, a czasem i pisk, jaki słychać podczas jazdy samochodem? Czy mamy jakikolwiek wpływ na poziom hałasu wywoływanego przez opony samochodowe?

Średniej klasy auto osobowe na niezłych oponach, poruszające się po autostradzie lub drodze szybkiego ruchu, generuje hałas, który do zamkniętej szczelnie kabiny pasażerskiej przebija się jako dźwięk o sile ok. 67 dB. Na ten hałas składają się dźwięki wywoływane m. in. przez:

• pracujący silnik,
• pęd powietrza opływającego nadwozie,
• toczące się opony.

Do tego dochodzą również dźwięki wszystkich pozostałych, pracujących podczas jazdy podzespołów czy dźwięki z tzw. tła (z otoczenia). Wystarczy, że jedno z tych źródeł dźwięku okaże się ponadnormatywnie głośne, a kierowca i jego pasażerowie momentalnie odczują różnicę w komforcie podczas jazdy. Nierzadko takim hałaśliwym źródłem okazują się być opony. Czy możemy temu jakość zaradzić? Dlaczego opony huczą i jak sprawić, aby generowany przez nie dźwięk stracił na sile?

Dlaczego opony hałasują? Czy możliwe jest stworzenie opon, które nie będą generować żadnych dźwięków?

Opony samochodowe podczas toczenia się generują dźwięk o określonej intensywności. Zjawisko to dotyczy absolutnie wszystkich opon, bez względu na ich budowę czy przeznaczenie. W wielkim uproszczeniu jest to skutek roli, jaką pełnią. Nie dość bowiem, że podczas jazdy wykonują ruch obrotowy o znacznej prędkości, to jeszcze dodatkowo bezustannie (przynajmniej w samochodzie ze sprawnym zawieszeniem) stykają się z nawierzchnią, po której porusza się samochód. Do tego dochodzi jeszcze jeden czynnik, mianowicie powietrze. Tak jak opływa ono podczas jazdy samo nadwozie, tak też uderza w toczące się opony i już samo to wystarczyłoby do powstania charakterystycznego, huczącego dźwięku. Czy oznacza to, że bezgłośne opony są czymś zwyczajnie niemożliwym?

Wprawdzie producenci opon już teraz prezentują nam swoje pomysły na opony do aut przyszłości – niektóre projekty wyglądają naprawdę niewiarygodnie, daleko odchodząc od znanych nam obecnie form – jednak prawa fizyki niełatwo poddają się naszym manipulacjom. Jak długo opony będą się obracać, stykać z podłożem i rozpędzać nasze auta do zawrotnych prędkości, tak długo będą też hałasować. Jedyne, co możemy robić, to redukować ten hałas do poziomu na tyle niskiego, że zwyczajnie utonie on w dźwiękach otaczającego nas tła. I to, być może, uda się kiedyś osiągnąć.

Co wpływa na poziom hałasu wytwarzanego przez opony samochodowe? Skąd te wszystkie szumy i piski podczas jazdy?

Ruch obrotowy, kontakt  z podłożem i pęd powietrza to 3 główne czynniki wpływające na hałas generowany przez opony. Czynniki te można jednak doprecyzować i przedstawić w taki sposób, abyście sami nauczyli się rozpoznawać, które opony będą głośno wyć i huczeć oraz w jakich okolicznościach wywoływany przez nie hałas jest w pełni uzasadniony.

Elementami współdecydującymi o poziomie dźwięku generowanego przez opony samochodowe, są:

• rodzaj nawierzchni – im równiejsza i czystsza nawierzchnia, tym ciszej porusza się jadące po niej auto. Nawierzchnia pokryta piaskiem, żwirem czy innego typu zabrudzeniami, automatycznie podnosi poziom hałasu wywoływanego przez oponę;
• typ bieżnika – ogólnie przyjmuje się, że im bardziej „agresywną” rzeźbę posiada bieżnik opony, tym większy hałas opona ta generuje;
• rodzaj mieszanki gumowej – opony twardy i lekkie, o niskich oporach toczenia, są też oponami stosunkowo cichymi. Opony z miękkiej mieszanki, doskonale przylegające do nawierzchni, są znacznie głośniejsze;
• ciśnienie w oponach – dzięki badaniom wiemy, że każde 0,5 bara ciśnienia poniżej wskazań producenta, generuje dodatkowo 1dB szumu podczas jazdy.

Pamiętajcie również o tym, że na poziom głośności opon wpływa jej stan oraz stopień zużycia. W miękkich, sportowych oponach wystarczy jednokrotne przegrzanie bieżnika, aby opony zaczęły wyć i szumieć w sposób trudny nieraz do wytrzymania. Inną rzeczą jest, że często na hałas huczących opon narzekają także właściciele opon bieżnikowanych, czyli tzw. „nalewek”. Tutaj przyczyną może być po prostu fakt, iż opona taka jest niejako oponą odtwarzaną, a więc daleką od tego, co powstało pierwotnie w fabryce i od tego, co chcieli osiągnąć jej twórcy i projektanci.

Jak mierzona jest głośność opon samochodowych? Jak możecie ją ocenić na etapie zakupu nowego kompletu?

Na etykiecie każdej nowej opony znajdziecie obecnie podstawowe informacje o tym, jak dany model zachowuje się podczas jazdy. Informacje te opisują:

• opory toczenia – energooszczędność opony,
• efektywność podczas hamowania na mokrej nawierzchni – długość drogi hamowania,
• hałas – poziom dźwięku generowanego podczas jazdy.

Hałas każdej dopuszczonej do sprzedaży opony opisywany jest trójstopniowo i tak też segregowane są opony. Stąd też w naszym sklepie możecie znaleźć opony:

• ciche – jedna kreska na znaczku symbolizującym falę dźwiękową dobywającą się z głośnika umieszczonego przy oponie,
• średnio głośne – dwie kreski,
• głośne – trzy kreski.

Pamiętajcie jednak, że nawet opony głośne mieszczą się w standardach narzuconych producentom opon, które to standardy wykluczają nadmierny hałas (powyżej 76 dB).

Uwaga! Poziom hałasu nowych opon mierzony jest przy prędkości 80 km/h przy wyłączonym silniku. Nie zdziwcie się więc, że jadąc z prędkością 80 km/h, będziecie generować hałas znacznie przekraczający założenia producenta samych opon.