Amortyzatory

Amortyzatory we współczesnych samochodach mają za zadanie chronić nadwozie pojazdu oraz gwarantować jak najwyższy komfort jazdy poprzez tłumienie wszelkich wibracji.  

Budowa samochodowego układu amortyzacji

Najważniejszymi elementami układu amortyzacji są amortyzatory do samochodu oraz sprężyny śrubowe (w niektórych przypadkach również resory piórowe). Podstawowym zadaniem amortyzatorów jest tłumienie wibracji, które pojawiają się podczas jazdy w wyniku rozciągania się sprężyn.

Najpopularniejszymi obecnie amortyzatorami wykorzystywanymi w większość różnego typu samochodów są amortyzatory hydrauliczne, inaczej nazwane dwururowymi. Składają się one z obudowy z cylindrem wypełnionym olejem, w którym znajduje się tłok z otworami. Podczas jego ruchu olej przepływa z jednej komory do drugiej przez otwory w tłoku i wytwarza wówczas opór, który tłumi drgania. Z kolei dobre amortyzatory jednorurowe posiadają swobodny tłok, który dzieli cylinder roboczy na dwie komory. Dolna komora jest wypełniona sprężonym gazem, natomiast górna olejem.

Kolejnym istotnym elementem układu amortyzacji w samochodzie są sprężyny śrubowe, zbudowane ze spiralnego drutu o stałym lub zmiennym przekroju. Ich podstawowym zadaniem jest utrzymywanie ciężaru nadwozia samochodu. Natomiast resory piórowe mają postać nałożonych na siebie metalowych arkuszy o różnej długości połączone obejmami (im więcej arkuszy, tym twardsze zawieszenie). Pełnią one podobne funkcje co sprężyny śrubowe.

Rola amortyzatorów w samochodowym układzie zawieszenia

Amortyzatory odpowiadają nie tylko za wygodę podróżowania, ale również za bezpieczeństwo na drodze. Tłumią drgania, powstające podczas pokonywania wyboistych i nierównych nawierzchni. Od ich prawidłowego działania zależy utrzymywanie stałego kontaktu (przyczepności) kół samochodu z powierzchnią, co przekłada się na prowadzenie pojazdu po nierównościach, podczas pokonywania zakrętów oraz innych manewrów.

Amortyzatory mają wpływ na długość hamowania. oddziałując na systemy wspomagające układ hamowania takie, jak ABS czy ESP. Gdy amortyzatory działają nieprawidłowo (koła odrywają się od powierzchni), wówczas może dochodzić do błędnych odczytów tych systemów. Działanie nowszych systemów zależy również w dużym stopniu od elektroniki.

Problemy z amortyzatorami bardzo często odbierane są przez kierowców całkowicie opacznie. Zbyt miękkie zawieszenie może z pozoru wydawać się początkowo bardziej komfortowe, jednak jest to tylko iluzja. Uszkodzony układ amortyzacji negatywnie odbija się na bezpieczeństwie jazdy i może stanowić znaczne utrudnienie podczas wykonywania samochodem niektórych manewrów.

Elementy układu amortyzacji muszą być w stu procentach sprawne ze względu na eliminowanie ryzyka wypadku, co często jest określane jako bezpieczeństwo czynne. Odpowiednia stabilizacja samochodu, którą gwarantuje sprawny układ amortyzacji, to również stały docisk koła do nawierzchni, a także stateczna i jednostajna jazda przez nierówność o charakterze poprzecznym. Systematyczne dbanie o odpowiedni stan techniczny tych elementów, pozwoli zjawisko podskakiwania koła po najechaniu na dziurę skutecznie wyeliminować.

Amortyzatory samochodowe - rodzaje

Oryginalne amortyzatory do samochodu to podzespoły, które na przestrzeni lat ulegały szybkiej ewolucji. Ich konstrukcja wielokrotnie była precyzyjnie dostosowywana do potrzeb różnego typu układu zawieszenia. Istota ich działania pozostaje jednak niezmienna. Choć amortyzatory bardzo często różnią się między sobą kształtem, mocowaniem i zastosowaniem, rozróżnić można trzy podstawowe rodzaje amortyzatorów samochodowych:

• amortyzatory olejowe,
• amortyzatory gazowe, gazowo-olejowe,
• amortyzatory adaptacyjne.

Amortyzatory olejowe

Każdy z rodzajów amortyzatorów ma swoje atuty i mankamenty. Amortyzatory olejowe to elementy coraz rzadziej wykorzystywane w układach zawieszenia samochodowego. Jednak gwarantują one bardzo wysoki komfort podróżowania. Niestety ze względu na niewielkie właściwości tłumiące, nie zapewniają odpowiedniej przyczepności podczas jazdy.

Dwururowy (olejowy) amortyzator do samochodu jest zbudowany z cylindra roboczego, połączonych ze sobą tłoka i tłoczyska, zaworów (denny, kompresyjny, rozprężny), prowadnicy tłoczyska, zbiornika wyrównawczego oraz dwóch rur (amortyzator dwururowy), które tworzą komorę roboczą oraz komorę rezerwową.

Samochód wyposażony w amortyzatory olejowe ma „miękką” charakterystykę zawieszenia i idealnie nadaje się do spokojnej, miejskiej jazdy.

Kierowcy posiadający samochody z tego rodzaju amortyzatorami, którzy lubią dynamiczną jazdę, powinni uważać. Szybka jazda powoduje, że olej w amortyzatorach pieni się, co szybko pogarsza ich stan techniczny. Tanie amortyzatory olejowe są jednym z najczęstszych wyborów zakupowych kierowców.

Amortyzatory gazowe, gazowo-olejowe (jednorurowe)

Amortyzatory gazowe można w zasadzie nazwać amortyzatorami gazowo-olejowymi, ponieważ w swoim wnętrzu zawierają one zarówno gaz, jak i olej, które zapewniają dużo skuteczniejsze tłumienie podczas pokonywania samochodem nierówności drogi. Takie połączenie gazowo-olejowe gwarantuje optymalną przyczepność kół podczas jazdy.

Polecane amortyzatory samochodowe jednorurowe zbudowane są z tłoka, tłoczyska, prowadnicy tłoczyska, zaworów, zbiornika wyrównawczego oraz jednej rury, w której znajdują się komory - robocza oraz gazowa.

Atutem amortyzatorów gazowych jest bez wątpienia wysoce efektywna praca w trudnych warunkach pogodowych. Gaz jest mniej podatny od oleju na utratę swoich właściwości pod wpływem zmian temperatur. Jest to również doskonalsze rozwiązanie dla kierowców preferujących dynamiczną jazdę. Zawieszenie z amortyzatorami olejowo-gazowymi posiada „sztywniejszą” charakterystykę, jednak z drugiej strony jest delikatniejsze pod względem konstrukcyjnym, przez co łatwiej ulega uszkodzeniom.

Amortyzatory adaptacyjne

W najnowszych konstrukcjach samochodowych coraz częściej montowane są polecane amortyzatory o zmiennej sile tłumienia (adaptacyjne), które dzielą się na amortyzatory z przepływem oleju regulowanym elektrozaworem oraz amortyzatory z przepływem oleju regulowanym przez prąd.

Oryginalne amortyzatory adaptacyjne działają na podobnych zasadach co amortyzatory olejowe i gazowe. Zasadnicza różnica polega na odmiennym sterowaniu przepływem oleju. W amortyzatorach adopcyjnych o sile tłumienia decyduje rozbudowane oprogramowanie oraz systemy hydrauliczne.

• Amortyzatory adaptacyjne z elektrozaworem - Elektrozawór steruje zmianą siły tłumienia (przepływem oleju). Każdy amortyzator może niezależnie zmienić swoje parametry w ciągu kilku milisekund, zmniejszając lub zwiększając natężenie prądu elektrycznego, co wpływa na elektrozawór. Otwarty zawór zwiększa przepływ oleju, co pozwala na lepszą pracę amortyzatora. Zawór prawie zamknięty utrudnia przepływ oleju, co utwardza amortyzator i wpływa na słabsze tłumienie nierówności (takie ustawienie nadaje się idealnie do sportowej jazdy - dobrze dociska koło do nawierzchni).
• Amortyzatory adaptacyjne sterowane opiłkami metalu w oleju - Cewka elektromagnetyczna amortyzatora jest zintegrowana z tłokiem, który pozwala na zmianę oporu przepływu oleju. Zaletą takiego rozwiązania jest płynne sterowanie siłą tłumienia.

Zawieszenie adaptacyjne oraz jego wcześniejsza wersja, czyli zawieszenie pneumatyczne, są rozwiązaniami drogimi, jednak pozwalają na płynną zmianę ustawień z komfortowe/miękkie na sportowe/twarde lub pośrednie. Działanie amortyzatorów adaptacyjnych można również szybko dostosować do stanu nawierzchni i stylu jazdy kierowcy. Takie rozwiązanie charakteryzuje się wysoką trwałością (jest w stanie wytrzymać dwa lub nawet trzy razy dłużej niż standardowe amortyzatory olejowe czy gazowe).

Amortyzatory adaptacyjne spełnią oczekiwania kierowców, którzy jeżdżą w skrajnie różnych warunkach.

Amortyzatory samochodowe można podzielić ze względu na medium tłumiące ruch na:

• amortyzatory hydrauliczne,
• amortyzatory pneumatyczne,
• amortyzatory hydropneumatyczne,
• amortyzatory magnetyczne,
• amortyzatory elektromagnetyczne,
• amortyzatory cierne,
• amortyzatory powietrzne,
• amortyzatory elastomerowe,
• amortyzatory sprężynowe,
• amortyzatory gumowe.

Wymiana amortyzatorów – kiedy?

Amortyzatory samochodowe wytrzymują średnio około 80 000 kilometrów. Na żywotność amortyzatorów duży wpływ ma rodzaj nawierzchni, po której najczęściej porusza się pojazd (np. amortyzatory eksploatowane częściej na autostradzie wytrzymują dłużej niż amortyzatory użytkowane głównie po mieście).

Najczęściej szybciej zużywają się amortyzatory na przedniej osi. Co istotne, amortyzatory należy wymieniać parami na jednej osi. Niektórzy eksperci zalecają wymianę wszystkich czterech amortyzatorów od razu. Wymiana tylko jednego amortyzatora nie jest wskazana, ponieważ może to pogorszyć pracę całego układu kierowniczego samochodu.

Amortyzatory należy wymienić jak najszybciej, zaraz po wystąpieniu usterki, ponieważ ma to zły wpływ na inne elementy zawieszenia, jak np. poduszki McPhersona, łączniki stabilizatora, a nawet opony.

Amortyzatory samochodowe w iParts.pl

W iParts.pl dostępne są bardzo dobrej jakości i przy tym tanie amortyzatory do samochodu dostarczane przez najlepszych producentów elementów samochodowego układu zawieszenia. W zależności od producenta, ceny amortyzatorów to średnio 373 zł. Natomiast najtańsze oferty zaczynają się już od około 68 zł.

Polecane akcesoria do układu zawieszenia:

• Narzędzia do naprawy układów zawieszenia
• Ściągacze do sprężyn zawieszenia
• Oleje i płyny do układów zawieszenia