Wahacz zawieszenia

Zawieszenie samochodowe to bez wątpienia skomplikowana konstrukcja, która we współczesnych pojazdach pełni przede wszystkim funkcję stabilizacyjną. Dzięki wielu poszczególnym elementom zawieszenia kierujący w trakcie jazdy nie odczuwa pokonywania nierówności znajdujących się na drodze, a samochód trzyma się jej nawierzchni. Wahacze w całej konstrukcji zawieszenia samochodowego są odpowiedzialne za połączenie nadwozia auta ze zwrotnicami koła i utrzymanie prawidłowego toru jazdy.

Wahacz samochodowy – jak jest zbudowany?

Wahacz zawieszenia to w zasadzie łącznik znajdujący się pomiędzy kołem a nadwoziem samochodu. Jest on najczęściej wykonany ze stali lub aluminium w kształcie trójkąta, łuku lub linii prostej. Na wahaczu montowane są przeważnie tuleje gumowo-metalowe oraz sworzeń. Tuleje, czyli tzw. silentblocki, tłumią drgania powstające w trakcie jazdy, które bez nich mogłyby być przenoszone do wnętrza samochodu.

Tuleja wahacza samochodowego to w zasadzie dwa metalowe elementy (zewnętrzny i wewnętrzny), a przestrzeń pomiędzy nimi wypełnia guma. Zewnętrzna część tulei jest wprasowana w wahacz, natomiast wewnętrzna montowana jest do sworznia na podwoziu pojazdu. Sworzeń zawieszenia buduje ruchome połączenie pomiędzy wahaczem i zwrotnicą koła. Jest to możliwe dzięki przegubom kulowym i obracającym się w nich kulom, które otoczone są smarem. Sworzeń jest najczęściej elementem wymiennym, przymocowanym do wahacza przy pomocy śrub lub nitów, choć niekiedy stanowi on również integralną i niewymienną jego część.

Wahacz do samochodu, niezależnie od jego rodzaju, składa się z:

• tulei wahacza (silentblok),
• sworznia wahacza,
• wahacza właściwego.

Wahacz właściwy do samochodu jest podstawowym elementem zawieszenia wykonanym w kształcie litery A, U lub C (w zależności od typu zawieszenia) z odlewów żeliwnych lub aluminiowych oraz stalowych profili zamkniętych. Na wahaczu właściwym znajdują się sworzeń wahacza oraz silentblock. Sworzeń wahacza to element łączący wahacz ze zwrotnicą koła. Jego konstrukcja opiera się na przegubie kulowym, który pozwala na swobodny ruch kół skrętnych.

Z czego produkowany jest wahacz zawieszenia?

Podstawowym materiałem wykorzystywanym do produkcji wahaczy jest blacha stalowa (w formie profili zamkniętych). Ponadto wahacze samochodowe wytwarza się również ze wzmocnionej stali konstrukcyjnej (z profili zamkniętych lub otwartych), a także z żeliwa (odlewy żeliwne) lub jako odkuwki stalowe uzyskiwane w procesach kucia matrycowego. Wahacze do zawieszenia samochodowego produkuje się także z lekkiego, lecz najczęściej dość drogiego aluminium. Takie elementy są montowane przeważnie w autach klasy Premium, a także w samochodach stricte sportowych. Aluminiowe wahacze zapewniają mniejszą masę nieresorowaną, jednak sam materiał nieco gorzej amortyzuje drgania niż chociażby stal.

Jakie funkcje pełni wahacz zawieszenia?

Wahacz do zawieszenia służy przede wszystkim do utrzymania zwrotnicy/piasty koła w prawidłowej pozycji. Wahacze nazywane są elementami wodzącymi koła i oddzielającymi je od masy samochodu. Wahacze do samochodu odpowiadają więc za prowadzenie masy nieresorowanej w taki sposób, aby resory oraz amortyzatory mogły skutecznie tłumić wszelkie drgania i jednocześnie zapewnić optymalną pozycję kół. Warto pamiętać, że to od sposobu prowadzenia koła zależy w dużej mierze to, w jaki sposób opona pracuje na asfalcie podczas jazdy.

Jakie są rodzaje wahaczy samochodowych?

Od samego początku producenci motoryzacyjni szukają optymalnego rozwiązania do uzyskania idealnej konstrukcji zawieszenia. W efekcie powstało do tej pory wiele różnych jego rodzajów, co wiąże się również z dostępem do różnorodnych typów wahaczy montowanych obecnie w samochodach. Każdy z nich charakteryzuje się nieco innymi parametrami oraz budową.

Najbardziej typowym rozwiązaniem stosowanym w samochodach jest montaż dwóch wahaczy do każdego koła, które tworzą układ trapezowy lub równoległy. W powszechnie stosowanym układzie trapezowym wahacz górny jest znacznie krótszy od wahacza dolnego. Z kolei w układzie równoległym oba wahacze mają tą samą długość.

Z wymienionych powyżej elementów można zbudować część układu zawieszenia, w którym zarówno wahacz przedni, jak i wahacz tylny będą sprawnie i niezawodnie funkcjonowały. Obecnie bardzo często spotykane są układy wichrowate, budowane z wahaczy poprzecznych, wzdłużnych oraz skośnych. Takie rozwiązanie zawieszenia doskonale radzi sobie ze zmiennością pochyleń oraz amortyzacją podczas jazdy.

Jakie są objawy zużycia wahacza?

Codzienna eksploatacja samochodu sprawia, że powolne, lecz systematyczne zużycie pojedynczych elementów zawieszenia jest nieuniknione. Dotyczy to również wahaczy samochodowych. Ich uszkodzenia obejmują najczęściej najbardziej wrażliwych elementów wahacza, czyli tulei oraz sworzni.

Do typowych objawów zużycia wahacza samochodowego można zaliczyć:

• stuki dobiegające z okolic koła podczas pokonywania nierówności drogowych,
• odczuwalne obniżenie komfortu jazdy, szczególnie podczas pokonywania zakrętów,
• pogorszenie precyzji działania układu kierowniczego,
• odczuwalne szarpnięcia podczas ruszania,
• zauważalna, samoczynna zmiana toru jazdy samochodu bez ingerencji kierowcy.

Przyczyny wystąpienia powyższych objawów są wielorakie. Przeważnie dochodzi do:

• pęknięcia gumy sworznia lub uszkodzenie tulei metalowo-gumowej,
• poważne skrzywienie wahacza,
• pojawienie się luzów sworznia na skutek wytarcia przegubu kulowego,
• zaawansowana korozja na wahaczu właściwym.

Podczas jazdy oryginalny wahacz samochodowy poddawany jest dużym obciążeniom. O ile jego metalowe elementy są z reguły wysoce wytrzymałe i nie zużywają się zbyt szybko, o tyle elastyczne i gumowe części oraz połączenia wahacza są narażone na dość dynamiczną degradację.

Ile kosztuje wymiana wahacza? Średni koszt takiej usługi mieści się w przedziale od 100 do 150 złotych. Jednak to cena samej usługi. Należy do niej również doliczyć zakup nowych elementów. Cena wahacza to koszt od kilkunastu do nawet kilkuset złotych w zależności od rodzaju elementu, modelu samochodu oraz konkretnego producenta gotowego wahacza.

Z reguły wahacze są dość wytrzymałymi elementami zawieszenia, a ich poważniejsze uszkodzenia powstają na ogół w wyniku kolizji drogowej lub na skutek działania zaawansowanej korozji. Co jednak ciekawe, to sworzeń wahacza jest tym elementem, który niezwykle łatwo ulega uszkodzeniom mechanicznym, podobnie jak okrywająca poszczególne części guma, która starzeje się i z czasem przeciera, a następnie pęka. Gdy dochodzi do takich usterek w trakcie jazdy, zazwyczaj koło zaczyna wówczas swobodnie poruszać się w dowolną stronę. Zerwanie sworznia wahacza przy małej prędkości może spowodować dość spore uszkodzenia. Z kolei przy dużej prędkości konsekwencje mogą być naprawdę poważne, łącznie z urwaniem koła.

Niezwykle ważne jest, aby przy wystąpieniu któregoś z powyższych objawów reagować jak najszybciej, dokonując serwisu oraz wymiany wadliwych elementów wahacza. Pełna sprawność tego elementu zawieszenia jest kluczowa dla bezpieczeństwa zarówno kierowcy i jego pasażerów, jak i innych uczestników ruchu drogowego.

Jak często należy wymieniać wahacze samochodowe?

Nie istnieje jeden uniwersalny termin wymiany wahacza zawieszenia. Wszystko zależy od techniki jazdy oraz jakości dróg, które kierowca najczęściej pokonuje samochodem. O konieczności wymiany sygnalizują awarię lub zużycie wahacza, czego objawem jest najczęściej znaczące obniżenie komfortu jazdy oraz o wiele gorsze prowadzenie pojazdu.

Jak serwisować i konserwować wahacze zawieszenia?

Każdy rodzaj wahacza posiada własne specyficzne niuanse konserwacyjne. Co istotne, stan techniczny wahaczy jest w dużym stopniu uzależniony od ogólnego poziomu układu sprzęgła.

Jeżeli po uruchomieniu silnika pojawiają się słyszalne / odczuwalne wibracje lub hałas w mechanizmie sprzęgła, problemem mogą być uszkodzone wahacze. Oznaką ich nieprawidłowego działania może być również trudność w zwolnieniu pedału sprzęgła. Takich problemów można po części uniknąć poprzez okresowe smarowanie elementów sprzęgła specjalnie przygotowanym do tego smarem. Aby jednak uzyskać całkowitą sprawność układu sprzęgła, konieczna będzie również wymiana wahaczy zawieszenia.

Dobry stan techniczny wahaczy przednich to precyzyjne sterowanie pojazdem. Unikanie podczas jazdy uderzeń przednich kół oraz dobieranie odpowiedniej prędkości do jakości nawierzchni drogi sprawi, że wahacze do samochodu będą służyć długo i bezawaryjnie.

Oryginalne wahacze samochodowe tylko w iParts.pl

Sklep z wahaczami iParts.pl to dostęp do szerokiej gamy oryginalnych elementów zawieszenia samochodowego w najniższych cenach rynkowych. Wahacze dostarczane są przez renomowanych producentów układów zawieszenia, a wszystkie dostępne elementy są fabrycznie nowe i objęte gwarancją.

Zapraszamy do zapoznania się z pełną ofertą sklepu motoryzacyjnego iParts.pl!

Polecane akcesoria do układu zawieszenia:

• Narzędzia do naprawy układów zawieszenia
• Ściągacze do sprężyn zawieszenia
• Oleje i płyny do układów zawieszenia
• Klucze do kół
• Ściągacze do sworzni