Nierównomierny rozkład siły hamowania pojawia się z reguły właśnie w przypadku hamulców bębnowych. Niektórzy natychmiast widzą tego objawy, inni potrzebują negatywnego wyniku na przeglądzie. A co bywa najczęściej przyczyną całego problemu?

W moim już nie najmłodszym fordzie zacząłem mieć problem z hamulcami – pisze do nas Zbyszek z Kutna. – Zaczęło się od tego, że podczas hamowanie auto ściągało mi coraz wyraźniej na prawo. Problem stał się na tyle niepokojący, że zdecydowałem się wybrać na przegląd, a na przeglądzie wyszła mi naprawdę spora różnica w sile hamowani pomiędzy kołami na tylnej osi. Różnica pomiędzy lewym i prawym kołem to blisko 50%, przez co auto w zasadzie nie spełnia wymagań technicznych do dalszej jazy. Chodzi tu, rzecz jasna, o hamulce bębnowe, które, jak słyszałem, dość łatwo jest doprowadzić do takiego stanu. I teraz nie wiem, czy jest to problem, z którym mógłbym sobie sam ewentualnie poradzić, czy muszę szukać fachowca od bębnów. Podobno może to być wina cylinderka. Ile kosztowałaby mnie jego wymiana?

Różnice w sile hamowania faktycznie w przypadku hamulców bębnowych nie są niczym niezwykłym. Za ten typ awarii odpowiada przede wszystkim sam ich mechanizm, jego budowa, ale także konserwacja. I faktycznie winnym może być tłoczek hamulcowy, popularnie zwany cylinderkiem. Co mogło mu się przydarzyć?

Jak są zbudowane standardowe hamulce bębnowe w autach osobowych? W jaki sposób działają?

Bęben hamulcowy IPARTS BH000022
Bęben hamulcowy IPARTS BH000022

Hamulce bębnowe nadal często spotkać można na tylnych osiach samochodów osobowych (zwłaszcza tych starszych lub lżejszych), ponieważ są tanie, a przy tym wystarczająco spełniają swoje zadanie. Coraz częściej jednak zastępowane są przez hamulce tarczowe, m.in. ze względu na ich lepszą wydajność i trwałość. Hamulce bębnowe okazują się bowiem nie tylko słabsze, ale i bardziej podatne na rozmaite awarie, które mogą skutkować np. wspominaną przez naszego czytelnika różnicą w sile hamowania poszczególnych kół. Jak są one zbudowane?

Standardowe hamulce bębnowe w samochodzie osobowym składają się z kilku głównych elementów, którymi są:

  • tarcza bębna – główny element hamulca bębnowego, cylindryczna metalowa lub żeliwna tarcza zamocowana na osi koła;
  • szczęki hamulcowe – są to części dociskające okładziny hamulcowe do bębna. Szczęki zamocowane są do nieobrotowej tarczy kotwicznej;
  • okładziny hamulcowe – elementy cierne powodujące tarcie między szczękami a bębnem. Okładziny są wykonane z mieszanki materiałów ciernych;
  • rozpieracz – część odpowiedzialna za rozpieranie szczęk hamulcowych. Rozpieracz jest zamocowany do szczęki hamulcowej i połączony ze sprężyną;
  • tłoczek hamulcowy – zwany również cylinderkiem, jest to element powodujący działanie rozpieracza. Tłoczek hamulcowy jest zamocowany do szczęki hamulcowej i połączony z układem hydraulicznym.

Podczas hamowania, gdy kierowca naciska na pedał hamulca, cylinder hamulcowy wypycha szczęki hamulcowe z okładzinami w stronę tarczę bębny, co powoduje ich kontakt i generowanie tarcia. To tarcie spowalnia obracające się koło, przekształca energię kinetyczną pojazdu w energię cieplną, co w rezultacie prowadzi do zatrzymania pojazdu.

Co może być przyczyną różnic w sile hamowania hamulców bębnowych? Dlaczego jedno koło hamuje lepiej, a drugie gorzej?

Bęben hamulcowy IPARTS BH000019
Bęben hamulcowy IPARTS BH000019

Hamulce bębnowe mogą czasem działać wyraźnie gorzej po jednej stronie (a czasem i po obu stronach pojazdu) i to z co najmniej kilku powodów. Do najczęstszych przyczyn nierównomiernej siły hamowania dającej się odczuć poprzez ściąganie samochodu na prawo lub na lewo, należą:

  • nierównomierne zużycie okładzin hamulcowych połączone z uszkodzonym samoregulatorem – okładziny hamulcowe zużywają się w różnym tempie, w zależności od obciążenia koła i warunków drogowych. Stopień ich zużycia kompensowany jest przez działanie samoregulatora, który dba o odpowiednią siłę docisku bez względu na stan okładzin. Jeśli okładziny hamulcowe na jednej stronie są bardziej zużyte niż na drugiej, hamulce na tej stronie będą działać słabiej;
  • zablokowanie szczęki hamulcowej – szczęka hamulcowa może zostać zablokowana przez zanieczyszczenia lub brud, co spowoduje, że hamulec na tej stronie będzie działał słabiej lub wcale;
  • uszkodzenie cylinderka (tłoczka hamulcowego) – cylinderek może zostać uszkodzony przez korozję lub uderzenie, może też ulec rozszczelnieniu. Każda z tych możliwości spowoduje, że hamulce obsługiwane przez ten tłoczek będą działały słabiej lub wcale;
  • uszkodzenie rozpieracza hamulcowego – rozpieracz hamulcowy również może zostać uszkodzony przez korozję lub uderzenie, co spowoduje podobne efekty jak w przypadku innych opisanych tu awarii.

Jedną z najczęściej występujących w praktyce awarii prowadzących do różnic w sile hamowania hamulców bębnowych jest uszkodzenie cylinderka. Cylinderek jest bowiem elementem wrażliwym, a mimo to zwykle zaniedbywanym przez kierowców i mechaników. Cylinderek taki może się zapiec, zabrudzić, rozszczelnić czy w inny sposób uszkodzić, co w zupełności wystarczy, aby obsługiwane przez niego hamulce straciły na sile działania.

Jeśli zauważycie, że hamulce bębnowe w Waszym samochodzie działają nierównomiernie, powinniście jak najszybciej skonsultować się z mechanikiem lub dokonać ich przeglądu samodzielnie. Układ bębnowy nie jest wcale skomplikowany, jednak do jego naprawy należy podejść ostrożnie i na spokojnie. Sprawdźcie stan okładzin hamulcowych, szczęk, cylinderka hamulcowego i rozpieracza, oczyścicie i wymieńcie uszkodzone elementy. Niezbędne do tego części, akcesoria, a także narzędzia, znajdziecie właśnie u na – na iParts.pl.