Jak rozpoznać uszkodzenie mechanizmu różnicowego? Jakie objaw daje awaria dyferencjału?

Mechanizm różnicowy to w większości aut podzespół wyróżniający się naprawdę sporą wytrzymałością. Mimo to nawet on nie jest w stanie wytrzymać „zajeżdżania” auta na wszelkie możliwe sposoby. Jak możecie rozpoznać uszkodzenie dyferencjału?

Mechanizm różnicowy (inaczej dyferencjał) to wynalazek niemal tak stary, jak świat. A skoro coś jest tak stare, to z pewnością musi być też mało skomplikowane i tym samym również bardzo odporne na uszkodzenia. W końcu mechanizm różnicowy nie przetrwałby blisko 2000 lat użytkowania, gdyby nie był trwały. Owszem, jednak pierwsi projektanci mechanizmów różnicowych nie tworzyli ich z myślą ani o współczesnych samochodach, ani też o ich użytkownikach – zwłaszcza takich, których główną rozrywką jest sprawdzanie granic wytrzymałości posiadanego pojazdu. Stąd też nawet nowoczesne, naprawdę solidne mechanizmy różnicowe, nie są często w stanie podołać nadzwyczajnym obciążeniom, jakim podlegają podczas popularnego „latania bokiem” czy „palenia gum”. Co się wówczas dzieje z tym podzespołem? Jak działa uszkodzony mechanizm różnicowy i jakie objawy dają te uszkodzenia?

Jakie objawy daje uszkodzenie mechanizmu różnicowego? Czy hałas to jedyny efekt podobnej awarii?

Dla tych, którzy szukają prostych sposobów na zdiagnozowanie mechanizmu różnicowego w swoim aucie i rozpoznanie, czy to aby na pewno on uległ uszkodzeniu, nie mam dobrych wiadomości. Uszkodzony układ różnicowy daje bardzo podobne objawy do awarii kilku innych mechanizmów wchodzących w skład układu napędowego. Zdecydowanie najczęściej objawy jego uszkodzenia mylone są z awariami w obszarze:

• skrzyni biegów,
• osi skrętnej.

Co ciekawe, ze względu na fakt, iż mechanizm różnicowy jest podzespołem na ogół prostym, solidnie wykonanym i trwałym, często wszelkie zauważone przez kierowcę objawy awarii nie pochodzą od niego, ale właśnie od wspomnianej skrzyni biegów czy belki skrętnej. A jakiego rodzaju mogą to być objawy?

Uszkodzony mechanizm różnicowy w samochodzie daje objawy w postaci:

• słyszalnych wyraźnie stuków dochodzących z okolicy podwozia – pojawiają się zwłaszcza podczas skrętu kół, bez względu na to, w którą stronę skręt jest wykonywany;
• drgań wyraźnie odczuwalnych na kierownicy – te pojawiają się jedynie na jakiś czas lub trwają niemalże bez przerwy.

Z reguły przy bardziej zaawansowanym uszkodzeniu mechanizmu różnicowego pojawia się cały wachlarz niepokojących dźwięków, towarzyszących kierowcy praktycznie przez cały czas poruszania się samochodem. Dźwięki te przybierają postać metalicznych zgrzytów oraz stuków. Coś takiego powinno każdego z Was nie tyle zaalarmować, co skłonić do jak najszybszej wizyty w warsztacie samochodowym. Odwlekanie tego może się bardzo źle skończyć.

Na czym polega naprawa uszkodzonego mechanizmu różnicowego? Czy objawy jego uszkodzenia zawsze muszą oznaczać spore wydatki?

To, z czym wiązać się będzie naprawa uszkodzonego mechanizmu różnicowego, zależy w pierwszej kolejności od tego, z jakiego typu układem mamy do czynienia. Jest to nawet ważniejsze, niż sam stopień powstałego uszkodzenia. Proste, wyłącznie mechaniczne mechanizmy różnicowe można naprawić, poprzez zwykłą wymianę uszkodzonych elementów. Najczęściej będzie to wymiana tego, co uległo zużyciu i co dawało objawy uszkodzenia. Znacznie gorzej sprawa wygląda w przypadku zaawansowanych konstrukcji (jak to zwykle bywa z zaawansowanymi konstrukcjami), które wymienia się wyłącznie w całości. Jedno jest w każdym razie pewne – uszkodzony mechanizm różnicowy należy wymienić na nowy, czy to poszczególne jego elementy, czy też w całości. Regeneracja mechanizmu różnicowego, choć stosowana, jest rozwiązaniem o wątpliwej skuteczności i opłacalności. Pamiętajcie, że mechanizm różnicowy składa się:

• albo z części o wyjątkowej trwałości i jeśli części te uległy uszkodzeniu, co znaczy, że działające na nie przeciążenia musiały być ogromne i raczej nie pozostały bez wpływu na ich ogólny stan,
• albo też współtworzą go elementy o bardzo dużym poziomie precyzji wykonania, przez co bardzo łatwo w procesie regeneracji zmienić ich oryginalne parametry.

Mechanizm różnicowy to jeden z tych podzespołów samochodowych, który powinno się wymieniać, nie reanimować. A jego wymianą powinien zająć się fachowiec, choć jeśli sami macie już pewno doświadczenie w mechanice samochodowej, to przy tych prostszych konstrukcjach możecie spróbować sił z podobną wymianą.

Jakie zadanie w samochodach pełni mechanizm różnicowy? Jak wyglądałaby jazda bez tego podzespołu?

Sam mechanizm różnicowy jest podzespołem odpowiedzialnym za rozdział siły napędowej na koła tej samej osi. Jego głównym zadaniem jest napędzanie kół z różną prędkością (stąd jego nazwa „mechanizm różnicowy” lub „dyferencjał” od ang. difference, czyli „różnica”). Dyferencjał jest rozwiązaniem, który umożliwił wprowadzić napęd na całą oś, a więc jeździć na dwóch kołach napędowych (wcześniej w samochodach napęd przenoszony był tylko na jedno koło). Dzięki mechanizmowi różnicowemu, oba koła osi napędowej mogą swobodnie pokonywać zakręty, bez wpadania w poślizg i bez doprowadzania do poważnych naprężeń w obrębie całego układu.

Dyferencjał obecnie kojarzony jest przede wszystkim z komfortem jazdy, a także z bezpieczeństwem podczas pokonywania zakrętów. W rzeczywistości jednak mechanizm różnicowy jest jednym z tych rozwiązań, dzięki którym motoryzacja w ogóle mogła się rozwinąć. Bez niego nadal jeździlibyśmy autami nieco tylko bardziej skomplikowanymi niż zwykła furmanka.