Recykling części samochodowych. Na czym polega, kto się tym zajmuje i skąd to całe zamieszanie wokół?

Od jakiegoś czasu nasi eksperci w rozmowach z Wami często słyszą pytanie o recykling samochodów i o części, które w ten sposób można odzyskać. Jeśli odpowiedzi, jakie otrzymujecie, nie są w stanie Was zadowolić, nie wińcie naszych ekspertów. Za bałagan w przepisach o recyklingu części samochodowych przede wszystkim odpowiada ustawodawca oraz same firmy zajmujące się demontażem pojazdów.

Czym jest recykling części samochodowych?

Zacznijmy od paru słów wyjaśnień. Recykling części samochodowych to tak naprawdę ponowne wprowadzenie ich w obieg użytkowy. Jest to działalność pozwalająca odzyskać z pojazdu przeznaczonego do rozbiórki maksymalną ilość części i materiałów, które mogą następnie zostać ponownie wykorzystane lub przerobione (przetopione), stając się surowcem do produkcji nowych elementów samochodu. Zdecydowana większość samochodu może zostać w ten sposób ponownie wykorzystana, poczynając od szyb, poprzez plastiki, praktycznie wszystkie części, na oponach kończąc. Celem recyklingu jest zmniejszenie zużycia energii i surowców naturalnych, a także zapewnienie dostawy części do aut, dla których są już one trudno dostępne.

Kto zajmuje się recyklingiem części pojazdów?

Polskie prawo stanowi, że proces recyklingu samochodów prowadzić mogą wyłącznie Stacje Demontażu Pojazdów, które posiadają komplet zezwoleń i upoważnień, w tym upoważnienie Marszałka Województwa. Taka stacja ma obowiązek wystawienia zaświadczenia o demontażu pojazdu (dla właściciela auta), a także unieważnić tablice rejestracyjne, Dowód Rejestracyjny oraz Kartę Pojazdu. Do zadań SDP należy ocena bezpieczeństwa i sprawności samochodu, usunięcie materiałów niebezpiecznych i usunięcie szkodliwych substancji.

Realnym problemem w naszym kraju jest tzw. szara strefa, czyli miejsca nielegalnego demontażu pojazdów. Nie dysponujemy na ich temat szczegółowymi danymi, niemniej szacuje się, że nawet połowa samochodów w Polsce może być przetwarzana właśnie w ten sposób. Części odzyskane w ramach tych działań trafiają, jak się można domyślić, z powrotem na rynek. Bez żadnej kontroli czy choćby nawet profesjonalnego nadzoru nad ich stanem technicznym.

Co jest przyczyną ostatnich zawirowań wokół recyklingu aut?

W ubiegłym, 2018 roku, sporo mówiło się o zamieszaniu wokół tzw. ustawy o odpadach. Na skutek licznych zaniedbań w branży segregacji i składowania odpadów, ustawodawca postanowił wprowadzić pewne obostrzenia zwiększające kontrolę na punktami działającymi w tej gałęzi gospodarki. Ponieważ samochody przeznaczone do demontażu i uzyskane w ten sposób części samochodowe traktowane są z punktu widzenia prawa jako odpady, na Stacje Demontażu Pojazdów nałożono m. in. obowiązek posiadania monitoringu oraz gwarancji finansowych. W odpowiedzi na to, przedsiębiorcy prowadzący zbiórkę i przerób złomowanych pojazdów wysunęli własną propozycję zmian przepisów, która nakłada unikalne na skalę europejską obowiązki na producentów części samochodowych. Ostatecznego rozwiązania tego konfliktu, przypominającego nieco przeciąganie liny pomiędzy zainteresowanymi stronami, nie doczekaliśmy się do tej pory.